Bài Ðọc I: Ðnl 4, 1-2. 6-8

“Các ngươi hãy tuân giữ các giới răn và đem thực hành bằng việc làm”.

Trích sách Ðệ Nhị Luật.

Môsê nói với dân chúng rằng: “Hỡi Israel, giờ đây hãy nghe các lề luật và huấn lệnh mà ta dạy bảo các ngươi phải thực hành, để được sống và được vào chiếm hữu phần đất mà Chúa là Thiên Chúa cha ông các ngươi sẽ ban cho các ngươi. Các ngươi chớ thêm bớt điều gì trong các điều ta đã truyền, nhưng hãy tuân giữ các giới răn của Chúa là Thiên Chúa các ngươi mà ta đã truyền dạy các ngươi. Các ngươi phải tuân giữ và thực hành, vì đó là sự khôn ngoan và sáng suốt của các ngươi trước mặt muôn dân, để khi nghe nói đến tất cả các lề luật ấy, họ nói: ‘Thật, dân tộc vĩ đại này là một dân khôn ngoan và sáng suốt’. Không một dân tộc nào được các thần ở bên cạnh mình, như Chúa là Thiên Chúa chúng ta, ở bên cạnh chúng ta, khi chúng ta kêu cầu Người. Có dân tộc thời danh nào khác có lễ nghi, huấn lệnh công chính, và bộ luật như ta trình bày trước mặt các ngươi hôm nay không?”

“Vậy các ngươi hãy ý tứ và giữ mình. Trong suốt đời các ngươi đừng quên và đừng để lòng xao lãng những điều các ngươi đã thấy. Hãy dạy cho con cháu các ngươi biết các điều ấy”.

Ðó là lời Chúa.

Ðáp Ca: Tv 14, 2-3ab. 3cd-4ab. 4c-5

Ðáp: Lạy Chúa, ai sẽ được ở trong đền tạm Chúa?

Xướng: 1) Người sống thanh liêm và thực thi công chính, và trong lòng suy nghĩ điều ngay, và lưỡi không bịa lời vu khống.

Ðáp: Lạy Chúa, ai sẽ được ở trong đền tạm Chúa?

2) Người không làm ác hại bạn đồng liêu, cũng không làm nhục cho ai lân cận. Người coi rẻ đứa bất nhân, nhưng kính yêu những ai tôn sợ Chúa.

Ðáp: Lạy Chúa, ai sẽ được ở trong đền tạm Chúa?

3) Người dẫu thề điều chi bất lợi, cũng không thay đổi, không xuất tiền đặt nợ thu lời, cũng không ăn hối lộ hại người hiền lương. Người thực thi những điều kể đó, thì muôn đời chẳng có lung lay.

Ðáp: Lạy Chúa, ai sẽ được ở trong đền tạm Chúa?

Bài Ðọc II: Gc 1, 17-18. 21b-22. 27

“Anh em hãy thực thi lời đã nghe”.

Trích thư Thánh Giacôbê Tông đồ.

Anh em thân mến, mọi ơn lành và mọi phúc lộc hoàn hảo đều do tự trời, bởi Cha sáng láng ban xuống, nơi Người không có thay đổi và cũng không có bóng dáng sự thay đổi. Người đã muốn sinh ra chúng ta bằng lời chân thật, để chúng ta nên như của đầu mùa trong các tạo vật.

Cho nên anh em hãy khử trừ mọi thứ nhơ bẩn và lòng đầy gian ác, anh em hãy ngoan ngoãn nhận lãnh lời đã gieo trong lòng anh em, lời có sức cứu độ linh hồn anh em. Anh em hãy thực thi lời đã nghe, chứ đừng nghe suông mà lừa dối chính mình.

Lòng đạo đức trong sạch và tinh tuyền đối với Thiên Chúa Cha là: thăm viếng cô nhi quả phụ trong cơn quẫn bách, và giữ mình khỏi mọi ô uế đời này.

Ðó là lời Chúa.

Alleluia: Ga 14,5

Alleluia, alleluia! - Chúa phán: “Thầy là đường, là sự thật và là sự sống; không ai đến được với Cha mà không qua Thầy”. - Alleluia.

Phúc Âm: Mc 7, 1-8a. 14-15. 21-23

“Các ngươi gác bỏ một bên các giới răn Thiên Chúa, để nắm giữ tập tục phàm nhân”.

Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Maccô.

Khi ấy, những người biệt phái và mấy luật sĩ từ Giêrusalem tụ tập lại bên Chúa Giêsu, và họ thấy vài môn đệ Người dùng bữa với những bàn tay không tinh sạch, nghĩa là không rửa trước. Vì theo đúng tập tục của tiền nhân, những người biệt phái và mọi người Do Thái không dùng bữa mà không rửa tay trước, và ở nơi công cộng về, họ không dùng bữa mà không tắm rửa trước. Họ còn giữ nhiều tập tục khác nữa, như rửa chén, rửa bình, rửa các đồ đồng. Vậy những người biệt phái và luật sĩ hỏi Người: “Sao môn đệ ông không giữ tập tục của tiền nhân mà lại dùng bữa với những bàn tay không tinh sạch?” Người đáp: “Hỡi bọn giả hình, Isaia thật đã nói tiên tri rất chí lý về các ngươi, như lời chép rằng: ‘Dân này kính Ta ngoài môi miệng, nhưng lòng chúng ở xa Ta. Nó sùng kính Ta cách giả dối, bởi vì nó dạy những giáo lý và những luật lệ loài người’. Vì các ngươi bỏ qua các giới răn Thiên Chúa, để nắm giữ tập tục loài người”.

Và Người lại gọi dân chúng mà bảo rằng: “Hết thảy hãy nghe và hiểu rõ lời Ta. Không có gì từ bên ngoài vào trong con người mà có thể làm cho họ ra ô uế. Chỉ có những gì từ con người xuất ra, chính những cái đó mới làm cho họ ra ô uế. Vì từ bên trong, từ tâm trí người ta xuất phát những tư tưởng xấu: ngoại tình, dâm ô, giết người, trộm cắp, tham lam, độc ác, xảo trá, lăng loàn, ganh tị, vu khống, kiêu căng, ngông cuồng. Tất cả những sự xấu đó đều ở trong mà ra, và làm cho người ta ra ô uế”.

Ðó là lời Chúa.

Suy niệm 1: TỪ TRÁI TIM CON NGƯỜI

Ðoạn Tin Mừng hôm nay khởi đi từ một chuyện nhỏ,

chuyện các môn đệ không rửa tay trước khi ăn.

Ðối với người Pharisêu, sau khi ra nơi phố chợ,

người ta thường trở nên ô uế do đụng chạm.

Phải rửa tay, vì tay ô uế làm đồ ăn ô uế,

và đồ ăn ô uế sẽ khiến cả con người ô uế.

Ðức Giêsu đã long trọng khẳng định:

“Không có gì từ bên ngoài vào trong con người

lại có thể làm cho con người ra ô uế” (c.15).

Khẳng định này là một cuộc cách mạng trong Do Thái giáo,

bởi lẽ đời sống người Do Thái bị bao vây bởi nhiều cấm kỵ:

không được ăn thịt heo, hay thịt thú chết ngạt;

không được đụng vào xác chết, vào người phong cùi;

không được ăn chung với dân ngoại hay vào nhà người tội lỗi...

Ðụng vào hay ăn vào là ô uế ngay.

Ðức Giêsu đã phạm nhiều điều cấm kỵ,

đã phá đổ nhiều bức tường ngăn cách kẻ xấu - người tốt,

dân Do Thái và dân ngoại, nam và nữ, nô lệ và tự do...

Ngài hồn nhiên đến với những người bị coi là ô uế

để làm họ nên sạch.

Thật ra Ðức Giêsu chẳng phản đối gì chuyện rửa tay,

nhưng Ngài thấy nó có vẻ giả hình

vì người ta chẳng để ý đến chuyện tẩy rửa trái tim.

Rửa tay để được yên tâm, mãn nguyện,

tránh khỏi phải rửa tâm hồn là điều khó hơn.

Ðức Giêsu cho ta thấy cái ô uế thực sự

lại không đến từ đụng chạm hay ăn uống.

Cái ô uế đáng sợ nằm ngay trong trái tim mỗi người.

Nó không từ ngoài vào, nhưng từ trong ra.

Ngài kể ra 12 ý định xấu xa bắt nguồn từ trái tim,

ý định xấu dẫn đến hành động không đẹp (cc.21-22).

Cần trở về với trái tim của mình.

Ðó không phải là một cuộc dạo chơi,

nhưng là một thách đố dám nhìn cái tôi sau lớp mặt nạ.

“Hãy tạo cho mình một trái tim mới” (Ed 18,31).

Ðó là lệnh truyền của Ðức Chúa,

nhưng con người chẳng thể tự mình thay tim.

“Ta sẽ thanh tẩy các ngươi.

Ta sẽ ban cho các ngươi một trái tim mới” (Ed 36,25tt).

Ðổi được trái tim là đổi được tất cả.

Lời Chúa hôm nay là một lời nhắc nhở Hội Thánh.

Truyền thống, luật lệ và nghi thức là điều cần thiết,

nhưng không được quên điều cốt tủy của luật Chúa là yêu thương.

Tôn kính Thiên Chúa qua phụng vụ là điều phải làm,

nhưng phải đặt trái tim và cuộc sống mình trong đó.

Chúng ta vẫn có thể lẫn lộn cái chính với cái phụ.

“Xin mọi người nghe tôi nói đây và hiểu cho rõ” (c.14).

Ðó là lời Ðức Giêsu nhắn nhủ đám đông ngày xưa

và chúng ta hôm nay.

Cầu nguyện:

Lạy Chúa Giêsu,

xin dẫn con vào nhà của con,

căn nhà của trái tim,

căn nhà vừa quen vừa lạ.

Xin hãy cho con thấy

những phức tạp, rắc rối, những che đậy, giằng co,

những mâu thuẫn và vô lý nơi con.

Xin hãy cho con thấy

những nhỏ mọn, ích kỷ,

những yếu đuối, khô khan,

những cứng cỏi và tự ái nơi con.

Xin cho con ý thức

những lo âu, sợ hãi

đang đè nặng làm con ngột ngạt,

những nỗi đau thầm kín khiến đời con mất vui,

những vết thương không biết bao giờ lành,

những đổ vỡ khiến lòng con khép lại.

Lạy Chúa Giêsu,

xin giúp con dọn những bề bộn nơi tim con.

Xin biến đổi tim con, để nó trở nên đơn sơ hơn,

hồn nhiên hơn và tươi tắn hơn.

Ước gì con nhìn mọi sự, mọi người,

bằng trái tim bao dung của Chúa.

Và ước gì khi đã ra khỏi nỗi bận tâm về mình,

trái tim con được nhẹ nhàng hơn và tự do hơn

để yêu mến mọi người. Amen.

Suy niệm 1: TỪ TRONG TRÁI TIM CON NGƯỜI

Người Do-thái rất sợ mình bị nhiễm uế,

vì như thế họ sẽ không được tham dự các việc phụng tự

Nhưng họ lại có thể bị trở nên ô uế vì nhiều lý do:

khi ăn thịt một con vật bị coi là ô uế,

khi chạm đến một vật ô uế, hay khi mắc bệnh ngoài da.

Người mẹ sau khi sinh con cũng bị coi là ô uế.

Có những nghề bị coi là ô uế như nghề thu thuế, thuộc da.

Những ai không phải là người Do-thái đều ô uế cả.

Vậy không được tiếp xúc, ăn uống hay vô nhà của dân ngoại.

Cả vùng đất của người Samari cũng bị coi là ô uế.

Người Do-thái thời Đức Giêsu phải chung đụng với quân Rôma.

Họ thường xuyên có nguy cơ nhiễm uế.

Để khỏi bị nhiễm, cần tránh lại gần họ, tránh đụng chạm.

Nhóm người Pharisêu và kinh sư tỏ ra rất khó chịu

khi thấy các môn đệ Đức Giêsu dùng bữa mà chưa rửa tay.

Như thế là các ông đi ngược với truyền thống phải giữ,

và làm cho mình trở nên ô uế.

Đức Giêsu cũng khó chịu không kém khi coi họ là đạo đức giả,

vì họ đã gạt bỏ những điều răn của Thiên Chúa

mà lại cẩn thận giữ những truyền thống của người phàm.

Họ chỉ tôn kính Chúa bằng môi miệng bên ngoài

chứ không bằng trái tim bên trong (Mc 7,6.8.13).

Từ chuyện bị ô uế vì không rửa tay trước khi ăn,

Đức Giêsu cho thấy đâu là nguồn gốc thật sự của ô uế.

Người Do-thái thường coi ô uế đến từ bên ngoài,

do đụng chạm hay do ăn uống những điều không thanh sạch.

Đức Giêsu khẳng định ngược lại:

Không có gì từ bên ngoài vào có thể làm người ta ô uế.

Cái từ trái tim xuất ra mới làm con người ô uế (Mc 7,15.20.23).

Đức Giêsu đã làm một cuộc cách mạng khi tuyên bố:

“Mọi thức ăn đều thanh sạch” (Mc 7,19).

Trong sách Lê-vi có nhiều điều cấm đoán về ăn uống

mà người Do-thái thời Đức Giêsu vẫn giữ (Lv 11).

Đối với Ngài, những điều ấy không phải là chính yếu.

Điều chính yếu là cái tâm chứ không phải cái bụng (Mc 7,19).

Điều quan trọng không phải là rửa tay trước khi ăn,

mà là rửa sạch trái tim của mình khỏi mọi ô nhơ cặn bẩn.

Như thế Đức Giêsu mời đám đông môn đệ

bỏ cái phụ để tập trung vào cái chính,

bỏ cái bên ngoài để tập trung vào cái bên trong.

bỏ chuyện tay và bụng để quan tâm đến trái tim,

và quan tâm đến những gì đang diễn ra ở đó.

Đức Giêsu đã kể ra mười hai nết xấu của trái tim con người.

Các nết xấu đều liên quan đến tha nhân (Mc 7, 21-22):

gian dâm, trộm cắp, giết người, ngoại tình, tham lam, độc ác,

xảo trá, dâm đãng, ganh tỵ, vu khống, kiêu ngạo, ngông cuồng.

Các nết xấu trên đều chà đạp lên người khác vì lòng ích kỷ.

Đó mới là nguồn gốc thật của sự ô uế mà ta cần tránh.

Để khỏi bị ô uế, người Do-thái đã tránh ăn uống, đụng chạm…

Để khỏi bị nhiễm virút corona, người ta cũng làm nhiều điều:

đeo khẩu trang, rửa tay thường xuyên, lau rửa nhà cửa,

giữ khoảng cách khi tiếp xúc, chích vaccine…

Có cái gì giống nhau giữa việc tránh ô uế và tránh virút.

Cả hai cùng đáng sợ và lây lan theo kiểu dây chuyền.

Cả hai cùng đòi những biện pháp phòng ngừa chặt chẽ.

Thế giới hôm nay đang tập trung để khống chế con virút này,

con virút bé xíu mà làm náo loạn cả thế giới.

Có thể hôm nay Đức Giêsu mời ta không ngừng lại ở đó.

Virút corona vén mở cho ta thấy những virút khác

vẫn đang hoành hành âm thầm trên thế giới

mà chẳng ai thấy cần phòng ngừa bằng khẩu trang hay vaccine.

Virút dửng dưng, virút bất công, virút làm tan nát gia đình,

Virút phá hoại môi sinh, virút gây hận thù chia rẽ.

Có thứ virút làm hỏng cuộc đời bao bạn trẻ.

Có thứ virút làm người ta chống lại Thiên Chúa và Giáo hội.

Mong mọi người được chích để ngừa mọi thứ virút trên.

Mong một thế giới bình yên vì thắng được mọi thứ virút

đang tấn công cả xác lẫn hồn con người.

Cầu nguyện: 

Lạy Chúa là Cha của gia đình nhân loại,

Chúa đã sáng tạo mọi người bình đẳng về nhân phẩm.

Xin hãy đổ vào lòng chúng con tình huynh đệ,

và gợi lên nơi chúng con ước mơ làm mới lại

các cuộc gặp gỡ, đối thoại, công lý và hòa bình.

Xin hãy thúc đẩy chúng con tạo ra

những cộng đồng lành mạnh hơn,

và một thế giới cao quý hơn,

thế giới không có đói nghèo, chiến tranh hay bạo lực.

Xin cho trái tim của chúng con mở ra

trước mọi dân tộc và quốc gia trên mặt đất.

Xin giúp chúng con nhận ra sự thiện mỹ

mà Chúa đã gieo nơi lòng từng người chúng con,

nhờ đó chúng con rèn đúc mối dây hiệp nhất,

chia sẻ những dự án và những giấc mơ chung. Amen.

- Đức Thánh Cha Phanxicô -

Lm. Antôn Nguyễn Cao Siêu, SJ