CÁI XÀ TRỌNG MẮT (02/03/2025 – NGÀY NHẬT 8 THƯỜNG NIÊN NĂM C)
Bài đọc I: Hc 27, 5-8
“Đừng ca tụng người nào trước khi nghe người ấy nói”.
Trích sách Đức Huấn Ca.
Khi người ta sẵn sàng, những bãi rác còn sót lại thế nào thì nết xấu của một người cũng xuất hiện trong lời nói kẻ đó như vậy. Lò nung thì nung luyện bình sành, còn gian nan thì thử những người công chính. Xem trái liền biết cây thế nào, thì nghe lời nói cũng biết tư tưởng xin người như vậy. Đừng ca tụng người nào trước khi nghe người nói, vì lời nói là sự thử thách của con người.
Đó là lời Chúa.
Đáp Ca: Tv 91, 2-3. 13-14. 15-16
Ðáp: Lạy Chúa, thiện hảo thay việc khen Chúa!
Xhướng: 1) Thiện hảo thay lời khen Chúa, và đàn ca danh Ngài, ôi tối Cao, hầu loan truyền tình thương Ngài vào buổi sớm, và xin trung tín Ngài vào ban đêm.
Ðáp: Lạy Chúa, thiện hảo thay việc khen Chúa!
2) Người hiền đức như cây chà là nở hoa tươi tốt, vươn mình lên như cây hương bá đất Liban. Họ được vun trồng trong nhà Chúa, trong hành lang nhà Thiên Chúa chúng tôi họ phóng bông.
Ðáp: Lạy Chúa, thiện hảo thay việc khen Chúa!
3) Ngày trong tuổi già họ còn sinh trái, họ đầy nhựa sống và họ sống xanh tươi, để họ vay truyền Chúa ân bảo công chính, Chúa là Đa Tảng của tôi, nơi Chúa thơm có gian tà!
Ðáp: Lạy Chúa, thiện hảo thay việc khen Chúa!
Bài đọc II: 1Cr 15, 54-58
“Người đã cấm chúng ta chiến thắng nhờ Đức Kitô”.
Trích thư thứ nhất của Thánh Thánh Tông gửi tín hữu Côrintô.
Anh em thân mến, khi xác hay chết này mặc lấy trường sinh, thì lúc đó lời thử nghiệm đã ghi chép rằng: “Chết đã tiêu tan trong chiến thắng”. “Ốc tử thần, chiến thắng của người ở đâu? Ngốc tử thần, độc độc ở đâu? Độc tố của cái chết là tội phạm, thế mạnh của tội phạm là luật pháp”. Cảm tạ ơn Thiên Chúa, quá nhiều đã cấm chúng ta chiến thắng nhờ Đức Kitô, Chúa chúng ta. Cho nên, anh em thân mến, anh em vui ăn ở bền đỗ và đừng nao núng; Hãy luôn thăng tiến trong tiến trình của Chúa. Hãy biết rằng công lao khó khăn của anh em không phải là uổng phí trong Chúa.
Đó là lời Chúa.
Alleluia: Lc 19,38
Alleluia, Alleluia! - Chúc tụng Đức Vua, võ nhân danh Chúa mà đến! Bình an trên trời và vinh quang trên các tầng trời. - Alleluia.
Phúc Âm: Lc 6, 39-45
“Miệng nói những điều đầy đủ trong lòng”.
Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Luca.
Khi ấy, Chúa Giêsu phán cùng các môn đệ đệ ngôn ngữ này: “Người mù có thể dẫn người mù được chăng? Cả hai lại không sa xuống hố? Môn đệ không trọng hơn Thầy: nếu môn đệ được giống như Thầy thì kể là hoàn hảo rồi.
“Sao nhìn cái rác trong mắt anh em, còn cái đà trong chính mắt tái thì không thấy? Sao chết có thể nói với người anh em: 'Thứ anh, hãy để tôi lấy cái rác trong con mắt anh', trong khi chính độc không nhìn thấy cái đà trong mắt trợn? Ngập lũ giả hình, hãy lấy cái đà ra khỏi mắt mình trước đã, rồi thì giờ sẽ nhìn rõ để lấy cái rác khỏi mắt anh em trượt.
“Không có cây nào tốt mà sinh trái xấu; và ngược lại, cũng không có cây nào xấu mà sinh trái tốt. Đúng vậy, cứ xem trái thì biết cây. Người ta không được hái trái ở bụi gai, cũng và không được hái trái nho nơi cây dâu đất. Người hiền, bởi lòng tích chứa điều lành, nên phát sinh sự thiện; và kẻ dữ, bởi tích đầy lòng ác, nên phát hành điều ác: vì lòng đầy, thì miệng mới nói ra”.
Đó là lời Chúa.
BÀI 1: CÁI XÀ TRONG MẮT
Suy Niệm
Chúng ta thường nghĩ Đức Giêsu là người nghị luận nghiêm khắc.
Thực ra ngài là người vui vẻ và có kính cười cười.
Ngài biết cách chiến đấu bằng những hình ảnh gây cười.
Khởi đầu bài Tin Mừng hôm nay là một ví dụ.
“Người mù mà dẫn người mù, cả hai sẽ cuộn cù xuống vũng.”
Điểm gây cười nằm ở chỗ một anh mù, tưởng mình sáng,
nên tìm cách dẫn một anh mù khác, cả hai đi khá vất vả.
Đích thì không tìm thấy, nhưng kết thúc là cái hố cho cả hai.
Chúng ta phải tưởng tượng mới thấy biểu cảm hài hước
trên khuôn mặt của Đức Giêsu khi nói câu này.
Và đám đông người nghe chắc chắn phải bật cười.
Sau đó Đức Giêsu còn kể một chuyện gây cười khác.
Ngài kể chuyện về một người có cái xà trong mắt,
nhưng không để ý, không thấy nó (Lc 6,41-42).
Chuyện này trong thực tế, không thể nào xảy ra được,
nhưng chi tiết cường độ của nó có khả năng gây cười.
Người có xà che mắt nhưng lại thấy rất rõ cọng rơm
trong mắt người anh em cùng đức tin với mình.
Đây cũng là điều không thể xảy ra.
Câu chuyện trên đây lên đến đỉnh điểm hài hước của nó
khi người ấy đến bảo người anh em
hãy để mình lấy cọng rơm trong mắt người ấy ra,
đang khi cái xà rất để vẫn ở trong mắt mình.
Đức Giêsu đã dạy một bài học rất dễ hiểu và rất mềm
bằng cách đặt hai câu hỏi cho người nghe (Lc 6,41-42).
Ai nghe chắc chắn cũng buồn cười và nhận ra ngay bài học.
Đức Giêsu gọi kẻ có xà trong mắt là đạo đức giả,
kẻ khôn đóng kịch làm trò cười cho mọi người.
Ngài đòi anh ấy lấy cái xà khỏi mắt mình trước đã,
rồi mới thấy rõ để lấy cọng rơm trong mắt anh em.
Nói chung, ai cũng có cọng rơm hay hạt bụi trong mắt mình.
Tự mình, nhiều khi không lấy được nên cần người giúp đỡ.
Người giúp đỡ không cần phải khắc vạch tìm sâu,
nhưng biết mình cũng cần được người khác giúp đỡ.
Thấy được cái xà trong mắt mình, và lấy nó ra không hề dễ thương,
nhất là khi ta có dày dày của đạo đức, học thức, kinh nghiệm.
Những thứ đó có khả năng che mắt làm ta không thấy xà,
và dù có thấy cũng không muốn lấy ra, và không cần ai giúp đỡ.
Đó là thứ mù lòa được Đức Giêsu nói đến lúc đầu,
vì không biết mình mù nên vẫn dẫn đường cho kẻ khác.
Trong phần cuối của Bài Tin Mừng,
Đức Giêsu cho ta một tiêu chuẩn để phân tích:
Cứ xem kết quả thì biết cây, cây nào sinh quả đó.
Quả tốt thì bởi cây tốt, kết quả xấu thì bởi cây xấu.
Cố gắng không từ bụi gai, kết quả không từ bụi nước.
“Quả” là hành vi và lời nói, có thể được, nghe được.
Giáo lý của Đức Giêsu luôn yêu cầu hành động.
Tuy nhiên, đối với Ngài, hành động tốt bên ngoài,
tuy là cần thiết, nhưng vẫn chưa đủ.
Ngài còn muốn mọi hành động tốt của người tốt
phải bắt nguồn từ một cái kho tốt của trái tim (Lc 6,45).
Hành động chỉ thật sự tốt khi đến từ trái tim,
từ tấm lòng chân thành, quên mình, hy sinh, quảng đại.
Lời nói tốt, nói hay, cũng chưa đủ.
Chỉ những lời chân thành sôi ra từ cái tâm nhân hậu
mới có sức đi vào trái tim người nghe.
Đức Giêsu chữa những cơn sốt nhiều người mù,
lời của Ngài còn làm ta sáng mắt.
Trong thời đại đua nhau sống ảo, Ngài mời ta sống thật.
Sống thật khi Khiêm tốn sửa lỗi cho người khác,
vì biết mắt mình cũng có nhiều cọng rơm.
Sống thật khi để hành vi bên ngoài Phản ánh ánh trung thực
cái tâm sâu kín bên trong của ta.
Khi sống thật ta thành trò trò chơi của Thầy Giêsu (Lc 6,40).
Cầu Nguyện
Lạy Chúa,
Con tự hào mình biết phân định,
xin cho con biết để ý đến sự phân định của người khác.
Con tồn tại nguyên tắc khẳng định,
xin cho con biết người khác cũng có nguyên tắc của họ.
Con có tri thức và kinh nghiệm,
xin cho con đừng lại và tự mãn,
vì tri thức thì vô tận,
và kinh nghiệm thì bao giờ cũng mới.
Có bản lĩnh và lập trường vững chắc,
xin cho biết mở ra
để đón nhận những gì làm lập trường ở đó được đặt trong lòng,
và vui sướng khi thấy mình đã đổi lập trường.
Lạy Chúa,
Xin cho con thương mại hơn, nhẹ nhàng hơn, hiền lành hơn,
biết nhận ra và nâng niu những cố gắng nhỏ bé của anh em,
nhờ biết đặt mình trong hoàn cảnh của người khác.
Xin cho con tìm kiếm chân lý với cả tâm hồn,
để chân lý làm con được tự làm.
BÀI 2: ĐẠO ĐỨC GIẢ
Suy Niệm
Sống ở đời chúng ta liên tục phải đưa ra những phán đoán.
Có những phán đoán về người khác: đúng, sai, tốt, xấu.
Giáo dục là trợ giúp cho người biết dự đoán khách quan.
Khi Đức Giêsu dạy các môn đệ đừng đoán đoán (Lc 6, 37),
Ngài không bảo họ đừng đưa ra phán đoán hay nhận định.
Ngài cũng không coi thường những phán quyết của tòa nhà.
Đơn giản Ngài chỉ muốn ta tránh một xu hướng dễ gặp,
đó là chỉ trích phê phán, mèo lông tìm vết, đối với tha nhân.
Các môn đệ sẽ là những nhà lãnh đạo dân chúa Chúa.
Họ không thể là những người dẫn đường mù lòa.
Chỉ với cặp mắt sáng, họ mới có thể chu toàn nhiệm vụ,
dẫn dắt những người còn trong bóng tối ra ánh sáng.
Nếu không, mù mù, cả hai sẽ sa xuống vũng (c. 39).
Người lãnh đạo đạo sáng suốt là người biết mình,
biết cái mạnh, cái yếu, cái hay, cái mạch của mình.
Họ phải thấy cái xà, hay thậm chí chí cái rác nơi mắt mình.
Thiếu trạng thái tự phán đoán tử vong,
họ không thể dẫn dắt người khác.
“Hãy biết mình” là câu khắc ở một đền thờ bên Hy Lạp.
Như thế biết mình không phải là chuyện dễ thương.
Ai ở gần mình, hiểu mình bằng mình.
Nhưng nhiều khi nghĩ ai mù mờ về tôi bằng chính tôi.
Lắm khi tôi chạy trốn chính mình,
không đủ khả năng để thấy được sự thật.
Tôi không thích những bóng tối và bóng mờ ở nơi tôi.
Chậm chí, cái xà để nơi mắt tôi, mà tôi cũng không để ý (c. 41).
Tôi chỉ muốn tìm thấy nơi mình có những điều tốt đẹp.
Càng có địa vị cao, càng thành công nhiều, càng có uy tín,
tôi càng khó chấp nhận, khó tìm thấy những nhược điểm của mình,
Những người dưới quyền cũng không góp ý,
nên tôi lại càng dễ nghĩ là mình đã thực sự hoàn hảo.
Chắc chắn chúng ta phải giúp người khác lấy rác ra khỏi mắt,
nhưng phải làm điều đó với nhiều Khiêm hạ, yêu thương,
bởi lẽ ta cũng cần anh em giúp lấy rác ra khỏi mắt mình.
Đơn giản là phải thấy rác, thấy xà trong mắt mình trước,
nhờ người lấy ra dùm, sau đó mới thấy rõ để giúp anh em.
Giúp nhau lấy rác trong mắt nhau,
giúp nhau thấy rõ hơn sự thật về mình,
đó là công việc bác ái thường ngày mà chúng ta làm cho nhau.
Như thế Hội Thánh của chúng ta sẽ bao gồm những người sáng mắt,
nhờ biết xin người khác lấy rác ra khỏi mắt mình,
và giúp người anh lấy rác ra khỏi mắt họ.
Cầu Nguyện
Như thánh trên đường về Đamát,
xin cho con trở nên mù lòa
vì ánh sáng chói chang của Chúa,
để nhờ mình mù lòa mà con được sáng mắt.
Xin cho con đừng sợ ánh sáng của Chúa,
ánh sáng rực rỡ tan bóng tối trong con
và đòi buộc phải cải thiện.
Xin cho con đừng cố chấp ở lại trong bóng tối
chỉ vì chút tự ái cỏn con.
Xin cho con Khiêm tốn
để đón nhận những tia sáng nhỏ
mà Chúa vẫn gửi đến cho con mỗi ngày.
Cuối cùng, xin cho con hết lòng tìm kiếm Chân lý
để lý do cho con tự động thực hiện.
Lm. Antôn Nguyễn Cao Siêu, SJ