Bài Ðọc I: Am 6, 1a. 4-7

"Các ngươi đã mê đắm và ca hát, giờ đây các ngươi bị lưu đày.

Trích sách Tiên tri Amos.

Ðây Chúa toàn năng phán: "Khốn cho các ngươi là những kẻ phú quý ở Sion, và tự kiêu trên núi Samaria. Các ngươi đã nằm ngủ trên giường ngà, mê đắm trên ghế dài: ăn chiên con trong đoàn và bê béo trong đàn; và ca hát theo tiếng đàn cầm thụ; người ta nghĩ mình như Ðavit, có những nhạc khí, dùng chén lớn uống rượu, lấy dầu hảo hạng xức lên mình, và chẳng thương hại gì đến nỗi băn khoăn của Giuse; vì thế, giờ đây họ phải lưu đày và đi đầu các kẻ lưu đày; những buổi yến tiệc của các kẻ buông tuồng sẽ không còn nữa".

Ðó là lời Chúa.

Ðáp Ca: Tv 145, 7. 8-9a. 9bc-10

Ðáp: Linh hồn tôi ơi, hãy ngợi khen Chúa (c. 2a).

Xướng: 1) Chúa là Ðấng trả lại quyền lợi cho người bị ức, và ban cho những người đói được cơm ăn. Thiên Chúa cứu gỡ những người tù tội.

Ðáp: Linh hồn tôi ơi, hãy ngợi khen Chúa (c. 2a).

2) Thiên Chúa mở mắt những kẻ đui mù; Thiên Chúa giải thoát những kẻ bị khòm lưng khuất phục; Thiên Chúa yêu quý các bậc hiền nhân; Thiên Chúa che chở những khách kiều cư.

Ðáp: Linh hồn tôi ơi, hãy ngợi khen Chúa (c. 2a).

3) Thiên Chúa nâng đỡ những người mồ côi quả phụ, và làm rối loạn đường nẻo đứa ác nhân. Thiên Chúa sẽ làm vua tới muôn đời, Sion hỡi, Thiên Chúa của ngươi sẽ làm vua tự đời này sang đời khác.

Ðáp: Linh hồn tôi ơi, hãy ngợi khen Chúa (c. 2a).

Bài Ðọc II: 1 Tm 6, 11-16

"Con hãy gìn giữ huấn lệnh cho tới ngày Chúa lại đến".

Trích thư thứ nhất của Thánh Phaolô Tông đồ gửi Timôthêu.

Hỡi người của Thiên Chúa, hãy theo đuổi đức công chính, lòng đạo hạnh, đức tin, đức ái, đức nhẫn nại, đức hiền lành. Con hãy chiến đấu trong cuộc chiến đấu chính nghĩa của đức tin. Hãy cố đoạt lấy sự sống đời đời mà con đã được kêu gọi tới và cũng vì đó, con đã mạnh dạn tuyên xưng đức tin trước mặt nhiều nhân chứng. Cha chỉ thị cho con trước mặt Thiên Chúa, Ðấng làm cho muôn vật được sống, và trước mặt Ðức Giêsu Kitô, Ðấng đã làm trước mặt Phongxiô Philatô, lời tuyên xưng thẳng thắn, con hãy giữ gìn huấn lệnh đó cho tinh tuyền và không thể trách được, cho tới ngày Chúa chúng ta là Ðức Giêsu Kitô lại đến, mà đến thời đã định, Ðấng phúc lộc và quyền năng duy nhất sẽ tỏ ra, Người là Thiên Chúa, Vua các vua và Chúa các chúa, Ðấng độc nhất trường sinh bất tử, Người ngự trong ánh sáng siêu phàm, không một ai trong loài người đã xem thấy hay có thể xem thấy: (kính chúc) vinh dự và quyền năng cho Người muôn đời. Amen!

Ðó là lời Chúa.

Alleluia: Ga 1, 14 và 12b

Alleluia, alleluia! - Lạy Chúa, xin hãy phán, vì tôi tớ Chúa đang nghe, Chúa có lời ban sự sống đời đời. - Alleluia.

Phúc Âm: Lc 16, 19-31

"Ngươi đã được sự lành, còn Ladarô gặp toàn sự khốn khổ".

Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Luca.

Khi ấy, Chúa Giêsu phán cùng những người biệt phái rằng: "Có một nhà phú hộ kia vận toàn gấm vóc, lụa là, ngày ngày yến tiệc linh đình. Lại có một người hành khất tên là Ladarô, nằm bên cổng nhà ông đó, mình đầy ghẻ chốc, ước được những mụn bánh từ bàn ăn rớt xuống để ăn cho đỡ đói, nhưng không ai thèm cho. Những con chó đến liếm ghẻ chốc của người ấy. Nhưng xảy ra là người hành khất đó chết và được các Thiên Thần đem lên nơi lòng Abraham. Còn nhà phú hộ kia cũng chết và được đem chôn. Trong hoả ngục, phải chịu cực hình, nhà phú hộ ngước mắt lên thì thấy đàng xa có Abraham và Ladarô trong lòng Ngài, liền cất tiếng kêu la rằng:

'Lạy Cha Abraham, xin thương xót tôi và sai Ladarô nhúng đầu ngón tay vào nước để làm mát lưỡi tôi, vì tôi phải quằn quại trong ngọn lửa này'. Abraham nói lại: 'Hỡi con, suốt đời con, con được toàn sự lành, còn Ladarô gặp toàn sự khốn khổ. Vậy bây giờ Ladarô được an ủi ở chốn này, còn con thì chịu khốn khổ. Vả chăng, giữa các ngươi và chúng tôi đây đã có sẵn một vực thẳm, khiến những kẻ muốn từ đây qua đó, không thể qua được, cũng như không thể từ bên đó qua đây được'.

Người đó lại nói: 'Ðã vậy, tôi nài xin cha sai Ladarô đến nhà cha tôi, vì tôi còn năm người anh em nữa, để ông bảo họ, kẻo họ cũng phải sa vào chốn cực hình này'. Abraham đáp rằng: 'Chúng đã có Môsê và các tiên tri, chúng hãy nghe các ngài'. Người đó thưa: 'Không đâu, lạy cha Abraham, nhưng nếu có ai trong cõi chết hiện về với họ, thì ắt họ sẽ hối cải'. Nhưng Abraham bảo người ấy: 'Nếu chúng không chịu nghe Môsê và các tiên tri, thì cho dù kẻ chết sống lại đi nữa, chúng cũng chẳng chịu nghe đâu'".

Ðó là lời Chúa.

BÀI 1: DƯỚI ÂM PHỦ

Suy Niệm

Một số nhà thần học đưa ra nền “thần học thịnh vượng”.
Theo họ, giàu có vật chất là dấu hiệu được Chúa chúc phúc.
Ai có đức tin và đóng góp tiền bạc cho mục đích tôn giáo,
người ấy sẽ trở nên sung túc, khỏe mạnh, thành công.
Nền thần học này đã hấp dẫn nhiều người.
Nếu ta dựa vào đó để đánh giá hai nhân vật chính
là ông nhà giàu và anh Ladarô trong dụ ngôn trên,
hẳn ta sẽ kết luận ông nhà giàu là người được chúc phúc,
còn anh Ladarô là người bị Thiên Chúa ruồng bỏ.
 

Có một sự tương phản rất lớn giữa hai nhân vật trên.
Ông nhà giàu ăn sung mặc sướng, yên ổn sau cánh cổng.
Còn anh Ladarô thì nằm trước cổng, mình đầy mụn nhọt.
Anh thèm được ăn những gì từ trên bàn ông rơi xuống.
Chỉ có những con chó hoang đến làm bạn với anh,
vì chúng thích liếm láp những mụn nhọt của anh.
Ông nhà giàu không phải là không thấy Ladarô.
Thậm chí ông còn biết tên của anh nữa (Lc 16,23).
Nhưng chẳng hề có sự trao đổi nào giữa đôi bên.
Ông nhà giàu cứ ngày ngày vui vẻ tiệc tùng với bè bạn.
Còn anh Ladarô nằm trước cổng, kiên nhẫn đợi trông.
 

Rồi một ngày cái chết đến với cả ông giàu lẫn anh nghèo.
Cái chết dẫn tới một sự tương phản còn lớn hơn.
Anh Ladarô chết, được ngồi trong lòng Abraham.
Còn ông nhà giàu nay bị khổ trong lửa,
thèm giọt nước để nhỏ vào lưỡi mình cho mát.
Anh Ladarô nghèo, xưa thèm vụn bánh,
nay được hưởng hạnh phúc bên cụ tổ Abraham.
Giờ đây vẫn không có sự trao đổi nào giữa đôi bên.
Dù muốn, Ladarô cũng không thể vượt qua vực thẳm,
để tặng cho ông nhà giàu một giọt nước.
Khi còn sống, hai bên cách nhau một cánh cổng.
Sau khi chết, hai bên cách nhau ngàn trùng.
Rõ ràng có sự thưởng phạt ở đây.
Ladarô đươc thưởng dù chẳng nổi bật về nhân đức.
Ông nhà giàu bị phạt dù có vẻ không phạm tội gì.
Ông chỉ hưởng thụ những gì ông có.
Nhưng đó chính là tội của ông: tội không chia sẻ.
Ông đóng cửa nhà và cửa lòng mình,
cố ý nhắm mắt trước nỗi khổ của người anh em.
 

“Ai đói nghèo Chúa ban của đầy dư,
người giàu có, đuổi về tay trắng” (Lc 1,53).
“Phúc cho anh em là những kẻ nghèo…
Khốn cho các ngươi là những kẻ giàu có” (Lc 1,20.24).
Thiên Chúa là Đấng làm nên những đảo ngược bất ngờ.
Của cải, quyền lực, tiếng tăm, tất cả là để chia sẻ.
Khi chia sẻ cho người nghèo, tất cả thành con đường
đưa ta đi vào hạnh phúc vĩnh cửu.
Ông nhà giàu có một điểm son.
Trong lúc chịu cực hình, ông vẫn nhớ đến anh em ông.
Ông không muốn họ phải rơi vào cảnh ngộ này.
Ông nghĩ nếu Ladarô hay một người đã chết
hiện về để cảnh cáo họ thì có thể họ sẽ hoán cải.
Cụ Abraham đã từ chối lời yêu cầu của ông.
Để hoán cải, chỉ cần sống điều Sách Thánh dạy là đủ.
Chia cơm cho người đói, chỗ ở cho kẻ vô gia cư,
rộng tay giúp người nghèo (Is 58,6-7; Đnl 15,1-11).
 

Mọi người chết trước Chúa Giêsu đều phải vào âm phủ.
Cả Abraham, Môsê, Êlia, cả Ladarô hay ông nhà giàu…
Chúa Giêsu sau khi chết cũng vào âm phủ (GLHTCG 633),
để giải phóng những người công chính đang ở đó.
Ngài đến để cứu chuộc mọi người ở mọi thời và mọi nơi.
Chúng ta mong tôi là ông nhà giàu quảng đại,
biết nhìn thấy những người nghèo ở ngay bên.

Cầu Nguyện

Lạy Chúa, đây là ước mơ của con về thế giới.
Con mơ ước tài nguyên của cả trái đất này
là thuộc về mọi người, mọi dân tộc.
Con mơ ước
không còn những Ladarô đói ngồi ngoài cổng,
bên trong là người giàu yến tiệc linh đình.
Con mơ ước mọi người đều có việc làm tốt đẹp,
không còn những cô gái đứng đường
hay những người ăn xin.
 

Con mơ ước
những ngưòi thợ được hưởng lương xứng đáng,
các ông chủ coi công nhân như anh em.
Con mơ ước
tiếng cười trẻ thơ đầy ắp các gia đình,
các công viên và bãi biển đầy người đi nghỉ.
 

Lạy Chúa của con,
con ước mơ một thế giới đầy màu xanh,
xanh của rừng, xanh của trời, xanh của biển,
và xanh của bao niềm hy vọng
nơi lòng những ai ham sống và ham dựng xây.
 

Nếu Chúa đã gieo vào lòng con những ước mơ,
thì xin giúp con thực hiện những ước mơ đó.

BÀI 2: CÓ MỘT VỰC THẲM

Suy Niệm

Theo thống kê 2025, trong thế giới hôm nay,
có 2,3 tỷ người không đủ ăn, 300 triệu người lâm nạn đói.
Riêng ở vùng Gaza, người dân Palestine đói triền miên.
Đã có hơn 400 người chết vì đói ở đó, kể cả trẻ em.
Thế giới nhiều người đói vì chiến tranh, xung đột,
vì bất ổn chính trị, vì khí hậu cực đoan…
Nhưng thế giới cũng lắm người giàu,
có khả năng mua một chiếc xe sang, một khu biệt thự,
một cái bóp hay một món nữ trang với giá nhiều tỷ đồng.
Khi nhìn sự chênh lệch giữa ông nhà giàu và Ladarô,
chúng ta thấy bức tranh hiện thực của thế giới.
Hố sâu ngăn cách giữa giàu nghèo ở đô thị,
giữa đô thị và nông thôn, càng lúc càng lớn.
Hàng triệu Ladarô đang đói nghèo cùng cực.
Hơn một tỉ Ladarô đau bệnh không được chăm sóc.
Vẫn có bao người chết đói mỗi ngày,
vì không được hưởng gì từ các bàn tiệc rơi xuống.
 

Ông nhà giàu trong dụ ngôn có thấy, có biết Ladarô,
nhưng thấy mà như không thấy có Ladarô trên đời.
Tiện nghi vật chất đã thành bức tường kín.
Ông sống an toàn mãn nguyện trong khoảng không gian riêng.
Chính ông đã tạo ra một vực thẳm ngăn cách.
Không cần Chúa, cũng chẳng cần biết đến anh em.
Có thể nói vực thẳm đó lớn dần và kéo dài mãi đến đời sau.
Hỏa ngục là sự tự cô lập mình không thể đảo ngược được.
Chẳng ai có thể cho tôi một giọt nước.
Vực thẳm ngăn cách con người ở đời sau
là do chính con người đã tạo ra từ đời này.
Ông nhà giàu bị phạt, không phải vì ông đã bóc lột ai,
nhưng vì ông không bị sốc chút nào
trước sự chênh lệch ghê gớm giữa ông và Ladarô.
Từ sốc mới nẩy sinh thức tỉnh, và dẫn đến hoán cải.
 

Nhiều nước giàu vẫn trợ giúp các nước nghèo,
nhưng không muốn loại bỏ sự bất bình đẳng.
Các nước nghèo vẫn bị bóc lột về tài nguyên, nhân công,
và bị nô lệ cho những món nợ không sao trả hết.
Ông nhà giàu bị phạt không phải vì ông đã nhận nhiều,
nhưng vì ông đã không san sẻ những gì mình nhận.
Giàu không phải là một tội, của cải tự nó không xấu.
Có bao người giàu tốt như Dakêu, Nicôđêmô, Giuse Arimathia.
Nhưng giàu sang có thể dẫn đến cám dỗ nguy hiểm:
Tích trữ, tham lam, hà tiện, khép kín, tự mãn, hưởng thụ,
bị ám ảnh bởi đồng tiền, bị mê hoặc bởi lợi nhuận.
Chúng ta có thể nghèo của cải, nhưng giàu về các mặt khác:
giàu kiến thức chuyên môn, giàu thế lực ảnh hưởng,
giàu sức khỏe, giàu tình bạn tình yêu, giàu niềm vui, ơn Chúa.
Hãy tập nhìn xuống để thấy bao người dưới mình.
Chia sẻ là lấp vực thẳm, nâng người khác lên bằng mình.
 

Ước gì chúng ta để cho Lời Chúa hoán cải,
để thấy trách nhiệm của mình trước những Ladarô
nằm ngay nơi cửa, trong khu xóm...
Chỉ cần bớt chút dư thừa, xa xỉ của chúng ta
cũng đủ làm nhiều người no nê hạnh phúc.

Gợi Ý Chia Sẻ

Theo ý bạn, đâu là những nguyên nhân đưa đến sự chênh lệch lớn lao giữa kẻ giàu người nghèo, nước giàu nước nghèo? Có cách nào làm giảm bớt sự chênh lệch đó không?

Cầu Nguyện

Lạy Cha, xin cho con ý thức rằng
tấm bánh để dành của con thuộc về người đói,
chiếc áo nằm trong tủ thuộc về người trần trụi,
tiền bạc con cất giấu thuộc về người thiếu thốn.
Lạy Cha, có bao điều con giữ mà chẳng dùng,
có bao điều con lãng phí
bên cạnh những Ladarô túng quẫn,
có bao điều con hưởng lợi
dựa trên nỗi đau của người khác,
có bao điều con định mua sắm dù chẳng có nhu cầu.
Con hiểu rằng nguồn gốc sự bất công chẳng ở đâu xa.
Nó nằm ngay nơi sự khép kín của lòng con.
Con phải chịu trách nhiệm
về cảnh nghèo trong xã hội.
 

Lạy Cha chí nhân,
vũ trụ, trái đất và tất cả tài nguyên của nó
là quà tặng Cha cho mọi người có quyền hưởng.
Cha để cho có sự chênh lệch, thiếu hụt,
vì Cha muốn chúng con san sẻ cho nhau.
Thế giới còn nhiều người đói nghèo
là vì chúng con giữ quá điều cần giữ.
Xin dạy chúng con biết cách đầu tư làm giàu,
nhờ sống chia sẻ yêu thương. Amen.

BÀI 3: ÔNG NHÀ GIÀU, ANH NHÀ NGHÈO

Suy Niệm

Dụ ngôn cho ta thấy hai khuôn mặt trái ngược nhau:
một ông nhà giàu dư ăn dư mặc,
một anh nhà nghèo bệnh tật nằm đói lả,
không đủ sức đuổi những con chó đến quấy rầy.
Hai người ở gần nhau,
chỉ cách nhau một cái cổng vẫn thường khép,
nhưng lại thật xa nhau.
Ông nhà giàu biết mặt, biết tên anh nhà nghèo,
nhưng ông chẳng mảy may quan tâm,
vì ông bận tổ chức tiệc tùng và mời quan khách.
Ladarô đã chết trong cảnh đói nghèo và bệnh tật.
Ông nhà giàu cũng chết.
Cái chết đồng đều cho mọi người,
nhưng số phận sau cái chết lại khác nhau.
 

Không phải chỉ vì giàu mà ông nhà giàu bị phạt,
nhưng vì ông đã khép cửa và khép lòng,
đã ung dung hưởng thụ quyền sở hữu “hợp pháp”,
đã không chấp nhận chia sẻ điều mình có dư thừa.
Ông nhà giàu hẳn đã thấy Ladarô,
nhưng đã sống như thể không có anh ta,
vì ông loay hoay vun quén cho hạnh phúc của mình.
Không phải chỉ vì nghèo mà anh nhà nghèo được thưởng,
được hạnh phúc ngồi trong lòng tổ phụ Abraham,
nhưng vì anh chấp nhận số phận hẩm hiu của mình,
và trông cậy vào sự trợ giúp của Thiên Chúa.
 

Thế giới văn minh lại càng đào sâu hố ngăn cách
giữa nước giàu và nước nghèo,
giữa thiểu số người giàu và đa số người nghèo.
Chính tôi cũng giàu về một mặt nào đó:
giàu trí tuệ, giàu bạn bè, giàu thế lực,
giàu chỗ đứng trong xã hội, giàu đời sống thiêng liêng.
Hố sâu chỉ được lấp đầy
bằng cách mở tung cánh cửa yêu thương và chia sẻ,
nhìn nhận tài nguyên thế giới là của mọi người,
nhìn nhận quyền sống của từng người,
sống như một nhân vị, sống như con cái Thiên Chúa,
sống như anh chị em tôi.
 

Mỗi người chúng ta đều có một Ladarô chờ ngoài cửa,
nếu chúng ta mở cửa và mời người đó đồng bàn,
thì chúng ta sẽ trở nên người giàu có thực sự,
và trưởng thành viên mãn trong nhân cách.
Dù người chết hiện về, dù kẻ chết sống lại
cũng chẳng làm chúng ta hết chai đá.
Chỉ Lời Chúa mới khiến chúng ta sám hối ăn năn,
mở lòng trước tha nhân và Thiên Chúa (x. 1Ga 3,17).

Gợi Ý Chia Sẻ

1. Con người chỉ trưởng thành khi biết quên mình và quảng đại hiến mình phục vụ tha nhân. Bạn có đo được sự trưởng thành của mình dựa trên nguyên tắc đó không?

2. Ai cũng giàu có về một phương diện nào đó. Bạn thấy mình giàu có về mặt nào? Bạn có tin rằng cho đi sẽ làm bạn thêm giàu có không?

Cầu Nguyện

Lạy Chúa,
xin cho con nhìn thấy
những người nghèo ở quanh con,
ở trong gia đình con, đang cần đến con.
Bất cứ ai đang cần đến con đều là người nghèo,
xin cho con thấy Chúa trong họ.
Dần dần con hiểu rằng
cả người giàu cũng nghèo,
nghèo vì cần thấy đời họ có ý nghĩa.
Dần dần con chấp nhận rằng
cả bản thân mình cũng nghèo
và cần đến người khác.
Lắm khi con cần một nụ cười,
một ánh mắt,
một lời thăm hỏi đỡ nâng.
Cám ơn Chúa vì đã dựng nên chúng con
ai cũng nghèo về một mặt nào đó
và ai cũng cần đến người khác.
Như thế là chúng con được mời gọi sống cho nhau,
làm cho nhau thêm giàu có.
Cám ơn Chúa vì Chúa cũng nghèo,
vì Chúa rất cần đến chúng con
để hoàn thành công trình cứu độ.
Xin cho con
khiêm tốn nhận mình nghèo để nhận lãnh
can đảm nhận mình giàu để hiến trao. Amen.

Lm. Antôn Nguyễn Cao Siêu, SJ